rechtbank ‘s-Gravenhage (sector kanton) 6 april 2012, Stichting PIV
Toen verzoeker als metselaar stalen nagel in muur sloeg, kwam deel nagel in oog terecht. Werkgever (met verzekeraar Zurich verweerster) heeft aansprakelijkheid betwist. Er wordt verzocht om te oordelen dat werkgever aansprakelijk is voor schade. Volgens verzoeker is zorgplicht geschonden omdat geen veiligheidsbril is voorgeschreven.
Het staat voor de rechter vast dat de onderhavige werkzaamheden veelvuldig zijn uitgevoerd bij werkgever en dat daarbij nooit letsel is ontstaan. Veiligheidsbril is bij dergelijke werkzaamheden wettelijk niet verplicht en niet gebruikelijk. Werkgever is niet tekortgeschoten in zorgplicht. Verzoek wordt afgewezen. Kosten worden begroot.
Met deze uitspraak weten partijen waar zij aan toe zijn. De deelgeschilprocedure was effectief. Verzoeker staat niet met lege handen, want hij beschikte al over een aanzienlijk bedrag uit door werkgever afgesloten ongevallenverzekeringen.
4. De beoordeling
Behandeling in een deelgeschilprocedure
4.1. In de eerste plaats dient te worden beoordeeld of het verzoek kan worden behandeld in een deelgeschilprocedure zoals bedoeld in artikel 1019w-1019cc Rv. De kantonrechter is van oordeel dat deze vraag bevestigend dient te worden beantwoord. Een deelgeschil dient de buitengerechtelijke onderhandelingen te bevorderen (artikel 1019w Rv). Om te kunnen toetsen of de verzochte beslissing voldoende kan bijdragen aan de totstandkoming van een vaststellingsovereenkomst dient de investering in tijd, geld en moeite te worden afgewogen tegen het belang van de vordering en de bijdrage die de beslissing aan de totstandkoming van een minnelijke regeling kan leveren (Kamerstukken II, 2007-2008, 31518, nr. 3, p. 18). Volgens de memorie van toelichting van bij de Wet deelgeschilprocedure voor letsel- en overlijdensschade kan ook een aansprakelijkheidsvraag in een deelgeschilprocedure aan de orde komen. Niet is vereist dat vast komt te staan dat partijen na een beslissing op het verzoek een vaststellingsovereenkomst zullen sluiten. Voldoende is dat de verzochte beslissing kan bijdragen aan de totstandkoming van een vaststellingsovereenkomst.
4.2. Stam en De Koning voert aan dat partijen niet alleen twisten over de aansprakelijkheid, maar ook over de vraag of de vordering van [Eiser] is verjaard, waaruit de door hem geleden schade bestaat en of de door hem ontvangen uitkering uit de ongevallenverzekeringen moet worden verrekend met de uitkering uit de aansprakelijkheidsverzekering. De kantonrechter is echter van oordeel dat dit er niet toe leidt dat de verzochte beslissing ex artikel 1019z Rv niet geschikt is voor behandeling in een deelgeschilprocedure. Uit het onderstaande zal namelijk blijken dat de kantonrechter een beslissing kan nemen op het verzoek zonder een antwoord te geven op de door Stam en De Koning opgeworpen vragen. Bovendien is geen nadere bewijslevering en/of deskundigenonderzoek nodig. De verzochte beslissing kan daarom naar het oordeel van de kantonrechter voldoende bijdragen aan de totstandkoming van een vaststellingsovereenkomst om te kunnen opwegen tegen de kosten en het tijdsverloop van de procedure. De kantonrechter komt dan ook toe aan een inhoudelijke behandeling van het geschil.
Aansprakelijkheid
4.3. Ingevolge artikel 7:658 lid 2 BW is een werkgever jegens een werknemer aansprakelijk voor de schade die de werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden lijdt, tenzij hij aantoont dat hij de in lid 1 van dit artikel opgenomen zorgplicht is nagekomen of dat de schade in belangrijke mate het gevolg is van opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer.
4.4. Gesteld noch gebleken is dat er in het onderhavige geval sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid van de zijde van [Eiser].
4.5. De zorgplicht van artikel 7:658 lid 1 BW behelst niet alleen de inrichting van en het onderhoud van de lokalen, de werktuigen en de gereedschappen waarin of waarmee de werknemer arbeid moet verrichten, maar ook de instructie die de werkgever aan de werknemer dient te geven bij gebruikmaking van lokalen, werktuigen en gereedschappen
Wat van de werkgever in redelijkheid mag worden verlangd, hangt af van de omstandigheden van het geval. Artikel 7:658 BW beoogt echter geen absolute waarborg te scheppen voor de bescherming van de werknemer tegen het gevaar van arbeidsongevallen (HR 12 december 2008, NJ 2009, 332).4.6. [Eiser] stelt dat Stam en De Koning haar zorgplicht heeft geschonden door het dragen van een veiligheidsbril bij het verwerken van de bewuste nagels niet verplicht te stellen, terwijl op de verpakking van de betreffende nagels staat vermeld: “Bij het verwerken van stalen nagels een veiligheidsbril dragen”. Stam en De Koning hebben het risico dat [Eiser] oogletsel tijdens de werkzaamheden zou kunnen oplopen niet voldoende onderkend. Een veiligheidsbril had zijn letsel kunnen voorkomen, aldus [Eiser].
4.7. Stam en De Koning en Zurich voeren aan dat Stam en De Koning zich daadwerkelijk heeft ingezet voor een actief veiligheidsbeleid, onder meer door het periodiek houden van toolboxmeetings en een sanctieregeling PBM waarin wordt vermeld dat het dragen van een veiligheidsbril/ruimzichtbril verplicht is bij bijzondere timmerwerkzaamheden. De betreffende werkzaamheden van [Eiser] betroffen echter eenvoudige timmerwerkzaamheden, waarvoor geen instructie tot het dragen van een veiligheidsbril gold. Het risico op het breken van spijkers is (voor een ervaren werknemer als [Eiser], die dergelijke timmerwerken dagelijks vele malen verricht) namelijk zo voor de hand liggend, dat een werkgever voor dat gevaar niet hoeft te waarschuwen. Bovendien is de kans dat een nagel breekt en daarna omhoog wegspringt in het gelaat van een bouwvakker zo gering, dat het risico op het letsel dat [Eiser] is overkomen bijzonder klein is. Het voorschrijven van een dergelijke veiligheidsmaatregel bij eenvoudig timmerwerk tegen feitelijk niet te verwachten gevaren is dan ook niet zinvol, althans niet reëel.
4.8. De kantonrechter is met Stam en De Koning en Zurich van oordeel dat de waarschuwing op de verpakking van de nagels niet zonder meer een verplichting voor Stam en De Koning schept om het dragen van een veiligheidsbril verplicht te stellen. Deze waarschuwing is namelijk door de producent van de nagels op de verpakking gezet, die kennelijk heeft getracht zich te vrijwaren van productaansprakelijkheid. Dit doet niet af aan het uitgangspunt dat hetgeen wat in redelijkheid van de werkgever mag worden verlangd, dient te worden beoordeeld aan de hand van alle omstandigheden van het geval. Stam en De Koning en Zurich hebben niet, althans onvoldoende, weersproken gesteld dat dergelijke timmerwerkzaamheden door haar ervaren werknemers, zoals [Eiser], dagelijks vele malen worden uitgevoerd en dat daarbij nog nooit letsel is ontstaan. Dat, achteraf gezien, het letsel zich hoogwaarschijnlijk niet zou hebben voorgedaan als [Eiser] een veiligheidsbril zou hebben gedragen, is niet voldoende reden is om aan te nemen dat Stam en De Koning het risico hadden moeten onderkennen en in redelijkheid een veiligheidsbril ter beschikking had moeten stellen. Het bovenstaande in aanmerking genomen en gelet op het feit dat uit het rapport van de arbeidsinspectie volgt dat er geen wettelijke verplichting bestaat tot het dragen van een veiligheidsbril bij dergelijke werkzaamheden én dat dit ook niet gebruikelijk is, is de kantonrechter van oordeel dat [Eiser] niet zodanige risico’s liep voor schade aan zijn ogen dat Stam en De Koning daar rekening mee had behoren te houden en redelijkerwijs een veiligheidsbril verplicht had moeten stellen.
4.9. De kantonrechter is dan ook van oordeel dat Stam en De Koning haar zorgplicht uit artikel 7:658 lid 1 BW is nagekomen. Het verzoek van [Eiser] wordt om die reden afgewezen.
De voorwaardelijke tegenverzoeken
4.10. Ten aanzien van de voorwaardelijke tegenverzoeken van Stam en De Koning oordeelt de kantonrechter dat, nu uit het bovenstaande is gebleken dat Stam en De Koning niet aansprakelijk is voor de schade van [Eiser] als gevolg van het ongeval, Stam en De Koning geen belang heeft bij een oordeel over de voorwaardelijke tegenverzoeken. Gelet hierop zullen deze tegenverzoeken dan ook worden afgewezen.
Kosten
4.11. Ingevolge artikel 1019aa Rv dient de kantonrechter de kosten bij de behandeling van het verzoek aan de zijde van de persoon die schade door dood of letsel lijdt dient te begroten, ook als het verzoek (gedeeltelijk) wordt afgewezen. Dit is alleen anders indien de deelgeschilprocedure volstrekt onnodig of onterecht is ingesteld. Nu de zaak inhoudelijk is behandeld en het verzoek niet is afgewezen op grond van artikel 1019z Rv is van een volstrekt onnodig of onterecht ingestelde procedure geen sprake. De kantonrechter zal dus overgaan tot begroting van de kosten van deze procedure.
4.12. Mr. Solstad heeft aangevoerd dat hij 9.1 uur aan de zaak heeft besteed, waarbij de kosten van (de voorbereiding van) de zitting nog dienen te worden opgeteld, en dat hij een uurtarief van € 235,– (excl. BTW) hanteert. Stam en De Koning en Zurich hebben geen verweer gevoerd tegen de hoogte van de in rekening gebrachte uren en het uurtarief.
4.13. De kantonrechter overweegt dat de kosten op grond van artikel 1019aa Rv dienen te voldoen aan de dubbele redelijkheidstoets van artikel 6:96 lid 2 BW. Nu Stam en De Koning en Zurich geen verweer hebben gevoerd tegen de door mr. Solstad in rekening gebrachte uren en het door hem gehanteerde uurtarief en deze de kantonrechter ook overigens niet onredelijk voorkomen, zal de kantonrechter van deze kosten uitgaan. Deze kosten zullen worden vermeerderd met 4 uur voor de (voorbereidingstijd voor) de zitting en het door [Eiser] betaalde griffierecht van € 258,-. Dit betekent dat de kantonrechter de kosten van deze procedure zal begroten op € 3.921,42 (incl. BTW).
5. De beslissing
De kantonrechter:
5.1. begroot de kosten als bedoeld in artikel 1019aa Rv op € 3.921,42 (inclusief BTW);
5.2. wijst af het meer of anders verzochte.
Deze beschikking is gegeven door mr. M.E. Groeneveld-Stubbe en in het openbaar uitgesproken op 6 april 2012, in tegenwoordigheid van de griffier.